Sài Gòn xưa - Cafe de la Rotonde & khách sạn Majestic

Cafe de la Rotonde ở địa chỉ số 2 Catinat. Bên phải bức ảnh là đường Đường Bạch Đằng với hai hàng cây ở một bên hè. Ảnh chụp cuối thế kỉ 19, lúc này việc chiếu sáng đường phố vẫn dùng loại đèn thắp dầu.

Rất khó sắp xếp ba bức ảnh tiếp theo này vào dòng thời gian nếu căn cứ vào chiều cao của hàng cây bên trái đường Catinat vì ở những bức ảnh về sau sẽ thấy một hàng cây con thế chỗ. Tuy nhiên trong cả ba bức ảnh vẫn thấy hiện diện những cây đèn đường thắp dầu. Một chi tiết khác là trên phố chỉ thấy xe ngựa mà chưa xuất hiện xe tay.

Dãy đèn lồng treo trước Cafe de la Rotonde

Số 1 Catinat, vị trí ngôi nhà bên trái có người đàn ông đứng tựa cửa sau này sẽ là khách sạn Majestic. Ảnh được chụp cuối thế kỉ 19

Đường Bạch Đằng với hai hàng cây nối dài. Khu trung tâm Sài Gòn đã sử dụng đèn điện chiếu sáng. Một hệ thống đèn chiếu sáng mới, cột và đường dây dẫn đã xuất hiện.

Theo các tài liệu xe kéo xuất hiện đầu tiên tại Hà Nội vào năm 1883 do Toàn Quyền Bonnal cho đem từ bên Nhật qua. Gần 15 năm sau Sài Gòn mới biết tới loại xe kéo này, trước đó nơi đây phương tiện di chuyển duy nhất là xe ngựa.

Hàng cây con mới trồng phía bên trái đường.

Dãy đèn lồng trước Cafe de la Rotonde được thay bằng đèn điện

Cận cảnh đầu đường Catinat

Trên lầu Cafe de la Rotonde là văn phòng của công ty tàu biển Chargeurs Reunis nơi năm 1911 thanh niên Nguyễn Tất Thành đến xin làm phu bếp tàu đi qua Pháp. Có thể thấy trên ban công lá cờ với những ngôi sao của hãng này.

Ít nhất 2 trong số 4 bức ảnh này được chụp cùng một thời điểm.

Tấm bưu thiếp của nhà sản xuất Crespin, ông này có tiệm ảnh Photo Studio ở số 136 Catinat. Những chiếc xe đạp đầu tiên nhập từ Saint Etienne xuất hiện trên đường phố Sài Gòn, có thể xác định thời điểm lúc này khoảng năm 1920, sau Thế Chiến thứ nhất.

Cột điện bên trái đường được gia cố thêm chân đế bằng xi măng

Toàn cảnh góc đường Catinat và Quai de Belgique (Bạch Đằng). Ảnh của Ludovic Crespin

Lúc này Cafe de la Rotonde giờ mang biển Grand Hotel de la Rotonde. Thực ra trong các bức ảnh trước ta đều thấy chữ HOTEL ở hai bên của chính. Bên trái hình là hai tiệm đổi tiền của ba người Ấn: số 1 Catinat của ông Mougamadou Abdoullah (1909), ông Mougamadououssaine (1910) và số 1bis của ông Mougamade Abdoullah. Đường phố xuất hiện những chiếc xe khách treo biển quảng cáo cho hãng rượu AMER PICON

Xe tay chờ khách trước khách sạn.

Hàng cây bên trái đường ngày nào mới trồng giờ đã vươn cao gần bằng hàng cây bên phải đường

Trên mặt tiền ngôi nhà số 1 Catinat có thể thấy biển hiệu Hôtel d’Annam” - Nam Việt khách lầu. Đây là khách sạn của ông Huỳnh Huệ Ký. Hình chụp vào khoảng giữa hay cuối thập niên 1920.

Đường phố sử dụng hệ thống đèn chiếu sáng treo trên những thanh sắt uốn vòm

Trước tòa nhà một cái cây nhỏ được trồng thế vào chỗ cái cây bị biến mất

Cafe de la Rotonde về đêm

Hình ảnh Hotel de la Rotonde trong bức bưu thiếp 110 hơi lạ so với bức121 bên dưới

Cây cột đèn sắt tán đinh rivê trong bức ảnh này còn tồn tại đến ngày nay

Vào năm 1925 ngôi nhà số 1 Catinat bị phá bỏ để xây dựng khách sạn Majestic.

Khách sạn Majestic được xây dựng bởi một thương gia người Việt gốc Hoa giàu có bậc nhất miền Nam Việt Nam thời bấy giờ là Hui Bon Hoa (hay còn gọi là Chú Hỏa). Tuy đã qua đời từ năm 1901 nhưng hàng loạt các công trình lớn ở Sài Gòn như khách sạn Majestic, Bảo tàng mỹ thuật TPHCM, Trung tâm cấp cứu Sài Gòn, Bệnh viên Từ Dũ... xây dựng vào thập niên 20-30 vẫn gắn với tên tuổi của một trong bốn tứ đại hào phú này cho dù không phải ông trực tiếp đứng ra xây dựng.

Khách sạn Majestic với 3 tầng lầu, 44 phòng ngủ do một kiến trúc sư người Pháp thiết kế. Majestic là một kiến trúc duyên dáng và thanh lịch nhất, nhì Sài Gòn lúc bấy giờ